تأثیر سهمیه های 5 درصد و 25 درصد در کنکور کامپیوتر
در این بخش می خواهیم نقش سهمیه های 5 درصد و 25 درصد را با مقایسه نمونه کارنامه های کنکور سال 1401 مهندسی کامپیوتر سهمیه عادی و سهمیه های خاص که دانشگاه و رشته قبولی یکسانی داشته اند، مورد مطالعه قرار دهیم. از آنجا که تعداد داوطلبین سهمیه 5 درصدی حدود 10 درصد کل داوطلبان است رتبه ظاهری آنها در سهمیه خودشان حدود 10 برابر بهتر به نظر می رسد و چون تعداد داوطلبین سهمیه 25 درصدی حدود 1 تا 2 درصد کل داوطلبان است رتبه ظاهری آنها در سهمیه خودشان حدود 50 تا 100 برابر بهتر به نظر می رسد، ولی این رتبه ظاهری است چون سهمیه این داوطلبین مجزا در نظر گرفته می شود.
مقایسه نمونه کارنامه های سهمیه عادی با سهمیه 5 درصدی در کنکور ارشد کامپیوتر سال 1401 که محل قبولی مشابه داشته اند (رتبه داخل پرانتز، رتبه در سهمیه است)
| ردیف | درصد زبان | درصد ریاضیات | درصد تخصصی1 نظریه سیگنال | درصد تخصصی2 ساختمان الگوریتم هوش | درصد تخصصی3 منطقی معماری دیجیتال | درصد تخصصی4 سیستم شبکه پایگاه | میانگین درصد کل | میانگین درصد تخصصی | سهمیه | رتبه ضریب1 شبکه ... | رتبه ضریب2 هوش ... | رتبه ضریب3 معماری ... | رتبه ضریب4 نرم افزار ... | معدل مؤثر | رشته و دانشگاه قبولی |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 11.11 | 6.67 | 33.33 | 28.33 | 61.67 | 36.84 | 33.66 | 40.04 | عادی | 32 (29) | 45 (40) | 28 (25) | 38 (34) | 20.00 | نرم افزار شریف روزانه |
| 2 | 5.00 | 1.67 | 37.04 | 35.00 | 50.00 | 22.81 | 29.53 | 36.21 | 5 درصد | 89 (12) | 82 (9) | 76 (10) | 84 (9) | 16.41 | نرم افزار شریف روزانه |
| 3 | 14.14 | 0.00 | 62.96 | 23.33 | 58.33 | 26.32 | 35.13 | 42.74 | عادی | 76 (68) | 69 (62) | 62 (56) | 81 (73) | 15.62 | هوش امیرکبیر روزانه |
| 4 | 4.44 | 18.33 | 14.81 | 20.00 | 65.00 | 26.32 | 27.97 | 31.53 | 5 درصد | 83 (9) | 121 (13) | 65 (8) | 89 (11) | 19.46 | هوش امیرکبیر روزانه |
| 5 | 0.00 | 0.00 | 7.41 | 36.67 | 46.67 | 35.09 | 25.17 | 31.46 | عادی | 122 (105) | 162 (146) | 130 (113) | 120 (106) | 17.50 | نرم افزار تهران روزانه |
| 6 | 5.56 | 0.00 | 22.22 | 31.67 | 25.00 | 29.82 | 22.11 | 27.18 | 5 درصد | 238 (26) | 235 (22) | 293 (28) | 252 (24) | 16.64 | نرم افزار تهران روزانه |
| 7 | 56.67 | 40.00 | 18.52 | 38.33 | 10.00 | 7.02 | 23.89 | 18.47 | عادی | 195 (173) | 120 (108) | 206 (180) | 147 (131) | 18.9 | نرم افزار امیرکبیر روزانه |
| 8 | 22.22 | 13.33 | 29.63 | 1.67 | 38.33 | 24.56 | 22.1 | 23.55 | 5 درصد | 220 (24) | 278 (27) | 219 (25) | 286 (28) | 19.06 | نرم افزار امیرکبیر روزانه |
| 9 | 13.33 | 18.33 | 29.63 | 16.67 | 40.00 | 19.30 | 24.45 | 26.40 | عادی | 163 (142) | 171 (155) | 156 (137) | 174 (155) | 19.47 | هوش بهشتی روزانه |
| 10 | 8.89 | 3.33 | 33.33 | 21.67 | 18.33 | 26.32 | 20.97 | 24.91 | 5 درصد | 354 (33) | 301 (28) | 428 (38) | 371 (33) | 16.10 | هوش بهشتی روزانه |
ممکن است شنیده باشید که سهمیه 5 درصد رتبه داوطلب را 10 برابر بهتر می کند! اصلاً اینطور نیست. مثلاً کارنامه ردیف 4 بالا را نگاه کنید. این داوطلب رتبه کلش در گرایش هوش 121 شده و رتبه اش در سهمیه 5 درصدی 13 است (بیش از 9 برابر یهبود ظاهری!). اما آیا این شخص مثل رتبه 13 سهمیه عادی هوش شریف قبول شده است؟ خیر با اینکه در سهمیه عادی تا رتبه 16 هوش شریف قبول شده اند، داوطلب مورد نظر ما توانسته به هوش دانشگاه امیرکبیر راه یابد.
میزان تأثیر واقعی سهمیه 5 درصدی در محل قبولی کنکور چقدر است؟
برای محاسبه دقیق میزان تأثیر سهمیه 5 درصد، 5 نمونه از کارنامه های قبولی یکسان را با یکدیگر مقایسه کرده ایم. معیار مقایسه ما رتبه کل داوطلب است که شاخص سنجش عادلانه داوطلب بدون اعمال هیچ سهمیه ای در بین تمامی داوطلبین است.
طبق این معیار، رتبه کل داوطلب ردیف دوم نسبت به ردیف اول در گرایش قبول شده (نرم افزار) 84 به 38 است. با تقسیم 38 به 84 به عداد 0.45 می رسیم. یعنی 55 درصد رتبه داوطلب بهبود یافته است! کمی بیشتر از دو برابر نه ده برابر! این شاخص برای 4 نمونه مشابه بعدی به ترتیب 0.57، 0.48، 0.51 و 0.57 است. میانگین این اعداد 0.51 است! یعنی حدود 2 برابر بهبود رتبه! به عبارت دیگر اگر کسی رتبه کلش در یک گرایش 100 شود و سهمیه 5 درصدی داشته باشد، محل قبولی اش مانند کسی است که رتبه کلش حدود 50 است اما سهمیه ندارد.
مقایسه نمونه کارنامه های سهمیه عادی با سهمیه 25 درصدی در کنکور ارشد کامپیوتر سال 1401 که محل قبولی مشابه داشته اند (رتبه داخل پرانتز، رتبه در سهمیه است)
| ردیف | درصد زبان | درصد ریاضیات | درصد تخصصی1 نظریه سیگنال | درصد تخصصی2 ساختمان الگوریتم هوش | درصد تخصصی3 منطقی معماری دیجیتال | درصد تخصصی4 سیستم شبکه پایگاه | میانگین درصد کل | میانگین درصد تخصصی | سهمیه | رتبه ضریب1 شبکه ... | رتبه ضریب2 هوش ... | رتبه ضریب3 معماری ... | رتبه ضریب4 نرم افزار ... | معدل مؤثر | رشته و دانشگاه قبولی |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 17.78 | 33.33 | 55.56 | 30.00 | 68.33 | 28.07 | 42.02 | 45.49 | عادی | 18 (17) | 16 (15) | 14 (13) | 18 (17) | 17.96 | هوش شریف روزانه |
| 2 | 2.22 | 11.67 | 22.22 | 8.33 | 45.00 | 38.60 | 24.53 | 28.54 | 25 درصد | 115 (2) | 172 (2) | 123 (1) | 158 (3) | 16.41 | هوش شریف روزانه |
| 3 | 3.33 | 0.00 | 14.81 | 15.00 | 60.00 | 24.56 | 23.10 | 28.59 | عادی | 315 (278) | 431 (390) | 260 (229) | 347 (309) | 14.19 | هوش صنعتی اصفهان روزانه |
| 4 | 14.44 | 0.00 | 22.22 | 8.33 | 6.67 | 1.75 | 8.76 | 9.74 | 25 درصد | 2935 (63) | 2108 (40) | 2671 (54) | 2529 (53) | 16.48 | هوش اصفهان روزانه |
ممکن است شنیده باشید که سهمیه 25 درصد رتبه داوطلب را 100 برابر بهتر می کند! اصلاً اینطور نیست. مثلاً کارنامه ردیف 2 بالا را نگاه کنید. این داوطلب رتبه کلش در گرایش هوش 172 شده و رتبه اش در سهمیه 25 درصدی 2 است (حدود 86 برابر یهبود ظاهری!). اما این شخص در جایی قبول شده است که رتبه 16 سهمیه عادی هم قبول می شود. در این نمونه ما حدود 11 برابر بهبود رتبه را مشاهده می کنیم. اما در نمونه بعدی خواهیم دید که بهبود رتبه در حد 4 برابر است!
میزان تأثیر واقعی سهمیه 25 درصدی در محل قبولی کنکور چقدر است؟
برای محاسبه دقیق میزان تأثیر سهمیه 25 درصد، نمونه هایی از کارنامه های قبولی یکسان را با یکدیگر مقایسه کرده ایم. معیار مقایسه ما رتبه کل داوطلب است که شاخص سنجش عادلانه داوطلب بدون اعمال هیچ سهمیه ای در بین تمامی داوطلبین است.
طبق این معیار، رتبه کل داوطلب ردیف دوم نسبت به ردیف اول در گرایش قبول شده (هوش مصنوعی) 172 به 16 است. با تقسیم 16 به 172 به عداد 0.09 می رسیم. یعنی 91 درصد رتبه داوطلب بهبود یافته است! کمی کمتر از 11 برابر نه صد برابر! در مثال بعدی رتبه کل داوطلب ردیف چهارم در گرایش هوش 2108 است اما نتوانسته در هوش مصنوعی روزانه صنعتی اصفهان (ردیف سوم با رتبه کل 431) هم قبول شود و به هوش روزانه دانشگاه اصفهان رضایت داده که رتبه های بین 500 تا 600 قبول می شوند. یعنی رتبه اش حدود 4 برابر بهبود پیدا کرده است نه حتی 11 برابر.
